Hauraki Iwi History

Here is a description of a hui welcoming Kīngi Mahuta to Ōhinemuri, Hauraki, 1895. TE HUI NUI KI Ohinemuri. He mea tangotango mai i etahi o nga korero o taua Huihuinga. KOIA-TENEI [No te 21 o ngara o Hune] Ka tae a Kiingi Mahuta Tawhiao, raua ko tona Teina ko te Wherowhero Tawhiao, me o raua Iwi mo Waikato: I tata pea ratou nga Iwi haere atu ki te 200 Waihoki ko Ngaiterangi kua tae ke atu ki Hauraki, i te 19 o nga ra. T tae hoki pea a Ngai- terangi ki tu 200. Otira ko Ngati Kahungunu kua tao ke atu ki Hauraki; Ara a Peni te Ua Mai- rangi, i haere mai ano ia he whai mai kia kite ia i taua Hui ka tu nei ki Hauraki. Kiingi Mahuta,   Marutuahu Ohinemuri; Hauraki, Hune 21, 1895. KIINGI MAHUTA TAWHIAO POTATAU TE WHERO- WHERO :—— Haere mai! haere mai!! haere mai!!! Haere mai e te Kiingi, o Aotearoa o te Waipounamu; e huaina nei ko Nui Tireni, me era atu motu i waho atu. "Haere mai e te Kiingi " Haere mai ki Hauraki, haere mai ki nga haerenga a to Matua a Kii

Te Korimako, Vol 0, No. 12, p.2 http://www.nzdl.org/gsdlmod?gg=full&e=d-00000-00---off-0niupepa--00-0----0-10-0---0---0direct-10---4-------0-1lpc--11-en-50---20-about-marutuahu--00-0-21-00-0-0-11-1-0utfZz-8-00-0-0-11-10-0utfZz-8-00&a=d&cl=search&d=25_0_12.14

Here is some kōrero found in Te Korimako concerning Te Aroha mountain. It contains an interesting description of the healing that can take place there. It also includes a waiata. Te Korimako, 1882-1900, Volume 0, No. 37, p. 6 Ko tenei maunga ko Te Aroha i a e tu mai nei a-waenga mania i nga mahinga kai a   Marutuahu , he hanga mana ki te taha Maori; ko te mana o tera maunga ki te taha Pakeha ko nga tahua monikoura e kerikeria mai nei i nga hiwi i runga atu o te awa, te kongutu i tapa nei e nga Maori ko  Waiorongomai . Ko  Pokomiha pea ianei te kauru o te awa , heoi, tapa iho e te Pakeha, ko Waiorongo katoa. Tetahi nui o tera maunga ki te Pakeha, ko nga waiariki, ko nga ngawha. Haere ai ki reira nga Pakeha  turingongengonge, nga kopa, nga piko, me te tini atu. Ka kitea nei ra hoki te haere-tokotoko, te haere-hape, te haere wharara, ki nga waiariki o Te Aroha, ka na uta mai, ka na te moana, hui atu, hui atu; a, kua panuitia e nga Pakeha, ka nui te mana o aua waiariki ki te whakama